Leki jako czynniki uczulające
Leki są związkami niskocząsteczkowymi i jako takie nie mają właściwości alergizujących, nie potrafią pobudzić układu immunologicznego ustroju na tyle, aby wytwarzał przeciw nim przeciwciała. Jeżeli jednak prosty związek chemiczny, jakim jest lek, połączy się z białkiem ustroju, w którym działa, to powstanie cząsteczka zdolna do wywoływania różnych reakcji immunologicznych, a więc i uczulenia. Mówimy wtedy, że lek jest haptenem i gwarantuje swoistość cząsteczki. Białko ustroju jest nośnikiem, który zapewnia cząsteczce immunogenność, czyli zdolność do pobudzenia reakcji immunologicznej. A więc hapten +nośnik stanowią cząsteczkę, która może być pełnym antygenem i wywoływać w ustroju reakcję alergiczną. Jest bardzo dużo leków, które mogą prowadzić do rozmaitych odczynów alergicznych, od zmian skórnych do wstrząsu anafilaktycznego. Należą do nich przede wszystkim antybiotyki, sulfonamidy, środki przeciwbólowe, znieczulające, nasenne, a nawet antyalergiczne i inne. Przyjmuje się obecnie, że nadwrażliwość na polopirynę i inne salicylany ma mechanizm nieimmunologiczny i zaliczana jest do innej grupy chorób. Uczulenie na antybiotyki kojarzy się zwykle z penicyliną. Przestrzega się często przed podawaniem jej dzieciom z alergią. Należy jednak pamiętać, że decyzja o wyłączeniu penicyliny powinna obejmować również inne antybiotyki pochodne penicyliny, gdyż uczulenie na jeden antybiotyk powoduje przeważnie objawy przy podaniu innego z tej samej grupy: np. preparatów Ampicillin, Syntarpen, Sefril, VCylina. Są to antybiotyki dla nas dostępne i u wielu pacjentów skuteczne. Jeżeli chcemy u dzieci alergicznych wykonać testy skórne z penicyliną, powinien je przeprowadzić dobrze wyszkolony personel, aby z powodu rzekomo dodatnich prób penicylina nie musiała być eliminowana tam, gdzie jest potrzebna. Prawdziwe uczulenie na penicylinę u małych dzieci zdarza się rzadko. Niekiedy uczulenie na penicylinę lub inny antybiotyk jest zaskoczeniem dla otoczenia, bo dziecko nie było nim nigdy dotąd leczone. Należy jednak pamiętać, że do wielu środków spożywczych, kosmetyków, szczepionek dodaje się antybiotyki jako środki konserwujące, ponadto leczy się antybiotykami zwierzęta tuczne. U dziecka wrażliwego te śladowe ilości leków wielokrotnie dostarczanych ustrojowi wystarczają, aby go uczulić. W takiej sytuacji podanie leku po raz pierwszy może wyzwolić objawy alergiczne. Objawy alergii na leki są bardzo różne — od niewielkich zmian skórnych — po ciężki, groźny dla życia wstrząs anafilaktyczny. Istotny wpływ na przebieg odczynów polekowych ma dawka i sposób podania leku. Wstrzyknięcia, powodujące szybko znaczną koncentrację substancji uczulającej we krwi, są znacznie groźniejsze niż podanie leku doustne. Warto odwiedzić też strony: wypożyczalnia kluczy dynamometrycznych
