Mechanizmy powstawania chorób alergicznych
W ustroju każdego człowieka, oprócz układu krwiotwórczego czy endokrynnego, możemy wyodrębnić układ immunologiczny (Ul) odpowiedzialny za prawidłową funkcję mechanizmów obronnych organizmu. Elementy Ul są rozsiane w całym ustroju. Należą do nich: grasica, śledziona, węzły chłonne, migdałki gardłowe i tkanka limfatyczna znajdująca się w układzie oddechowym czy przewodzie pokarmowym (np. wyrostek robaczkowy). Podstawowym mechanizmem Ul jest zdolność odróżnienia tkanek własnych od obcych i uruchomienie przeciw obcym antygenom systemu obrony, który je niszczy lub eliminuje. W tym celu Ul wytwarza w komórkach plazmatycznych immunoglobuliny (Ig), z których powstają przeciwciała zdolne do swoistej reakcji z atakującymi antygenami. Powstające przeciwciała są zależne od budowy działającego na ustrój antygenu. Swoistość reakcji oznacza, że przeciwciało reaguje tylko z określonym antygenem o odpowiadającej mu budowie. W stosunku do innych antygenów jest nieczynne. Jeżeli dziecko ma w ustroju dużo przeciwciał przeciw wirusowi odry, a zaatakuje je wirus nagminnego zapalenia przyusznic (świnka), to układ immunologiczny dziecka nie może walczyć przeciw nowemu zakażeniu przeciwciałami przeciw odrze, które już ma, ale wytworzy nowe, swoiste w stosunku do nowego wirusa. Te przeciwciała będą czynne tylko przeciw wirusom nagminnego zapalenia przyusznic. Układ immunologiczny uruchamia również do walki z antygenem komórki limfocyty reagujące swoiście na antygen i makrofagi lub mikrofagi, które bez względu na budowę obcej cząsteczki pochłaniają ją i w ten sposób eliminują z walki. Mechanizm ten, najczęściej nieswoisty, nazywamy fagocytozą. Komórka fagocytująca rozkłada antygen na proste związki lub zabija, jeżeli pochłoniętym antygenem jest bakteria. Tylko niektóre bakterie i wszystkie wirusy nie zostają zabite po sfagocytowaniu. W takim wypadku mogą przeżyć w komórkach wiele tygodni, a nawet lat, chronione błoną komórkową fagocyta przed działaniem przeciwciał i innych czynników humoralnych. Reakcje Ul na antygen wyrażoną przez przeciwciała nazywamy odpornością humoralną, a przez limfocyty — odpornością komórkową. Funkcje Ul nie ograniczają się tylko do uruchamiania mechanizmów obronnych, chociaż jest to zasadnicza rola tego układu. Zostaje on wciągnięty w wiele reakcji dokonujących się w przebiegu procesów chorobowych. Zjawiska alergiczne, w większości dla ustroju niekorzystne, prawie zawsze opierają się na mechanizmach immunologicznych. Dwaj angielscy uczeni Gell i Combs w 1968 roku zaproponowali podział odczynów immunologicznych. Według tej klasyfikacji, nadal aktualnej, mimo pewnych modyfikacji i poprawek, reakcje immunologiczne można podzielić na cztery typy. Choroby atopowe, które są tematem tej książki, przebiegają według mechanizmu typu I, natychmiastowego, zwanego też bezpośrednim lub anafilaktycznym. Reakcje cytotoksyczne typu II nie mają znaczenia w chorobach alergicznych. Podstawą niektórych odczynów alergicznych nieatopowych jest reakcja typu III, pośrednia, polegająca na tworzeniu kompleksów immunologicznych. W alergii dziecięcej ma mniejsze znaczenie niż u dorosłych. Wymienione trzy reakcje wywołane są przez przeciwciała. Reakcję IV, komórkową, nazywamy też opóźnioną, gdyż odczyn na czynnik uczulający występuje dopiero po 48 lub 72 godzinach, lub nawet później. Mechanizmem komórkowym tłumaczymy powstawanie wyprysku kontaktowego i alergię na drobnoustroje. Warto odwiedzić też strony: żaluzje ursynów | http://busby.pl/
